Μύρτιλο - Βlueberry - μπλούμπερι - Mirtillo

Το Μύρτιλο είναι ένα από τα διάφορα είδη φυτών χαμηλής ανάπτυξης, αλλά και ο εδώδιμος καρπός του, της οικογενείας των Ερεικοείδων παρά την επιστημονική του ονομασία (λατ. Vaccinium myrtillus) που υποδηλώνει ότι ανήκει στα Μυρτοειδή.
To θέμα περιπλέκεται ακόμα περισσότερο γιατί μερικοί βοτανικοί το συμπεριλαμβάνουν στην οικογένεια των Μορεοειδών (Moraceae) από την οποία διαφέρει ως προς την έλλειψη γαλακτώδους χυμού. Εξαπλώνεται ως αυτοφυές, συνήθως μεμονωμένο στις εύκρατες και ψυχρές περιοχές της γης, στα ψηλά βουνά των τροπικών περιοχών και κατά
προτίμηση αναπτύσσεται στα όξινα δηλ. μη αλκαλικά εδάφη και σε δροσερές θέσεις.

Φυσικά χαρακτηριστικά:

 Πολυετές θαμνοειδές, ύψους 60-90 εκατ. με πυκνές διακλαδώσεις και ημιδερματώδες φύλλωμα, που το φθινόπωρο πριν γυμνωθούν τα φύλλα παίρνουν ωραίες και έντονες πορφυρές αποχρώσεις. Ανθοφορεί Μάιο-Ιούνιο με άσπρα-ροζ καμπανοειδή λουλούδια. Παράγουν από Αύγουστο-Σεπτέμβρη εδώδιμους καρπούς, με ελαφριά υπόξινη γεύση, κατάλληλους για παγωτά, γλυκά και είναι γνωστοί με το όνομα μπίλμπερι και όχι μπούλμπερι που αφορά άλλες ποικιλίες, όπως το Vaccynum Corymposum. Επειδή τα περισσότερα από τα μύρτιλα, που τρώγονται από τα πουλιά και τα θηλαστικά δεν αποβάλλονται ως βιώσιμοι σπόροι, αναπαράγονται αγενώς δηλ. με την ανάπτυξη νέων βλαστών από τα ριζώματά τους των ώριμων φυτών.

 Πιθανές ιατρικές χρήσεις:

 Το μύρτιλο σχετίζεται με τη βελτίωση της νυχτερινής όρασης· μύρτιλα αναφέρονται σε μια δημοφιλή ιστορία του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου, όπου πιλότοι της RAF καταναλώνουν μαρμελάδα μύρτιλο για να οξύνουν την οπτική τους οξύτητα στις αποστολές της νύχτας. Ωστόσο, μια πρόσφατη μελέτη από το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ δεν εντόπισε καμμία τέτοια επίδραση. Αν και η επίδραση του μύρτιλου για όξυνση της νυκτερινής όρασης είναι αβάσιμη, εργαστηριακές μελέτες σε αρουραίους έχουν παράσχει προκαταρκτικά αποδεικτικά στοιχεία ότι η κατανάλωση μύρτιλου μπορεί να αναστέλλει ή να αντιστρέψει οφθαλμικές διαταραχές, όπως η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας

Ιστορία Blueberry

Η ιστορία του φυτού ξεκινά πριν από πολλά χρόνια στη μακρινή Σιβηρία, στα έλη όπου βρέθηκε το ασυνήθιστο φυτό Vaccinium Corumbosum, το blueberry. Κατά τη διάρκεια εκατοντάδων χρόνων οι άνθρωποι απολάμβαναν το χρώμα και το άρωμα του φυτού χωρίς να γνωρίζουν τις ευεργετικές του ιδιότητες. Όταν βρέθηκε στα χέρια των Aμερικανών επιστημόνων εξημερώθηκε μετά από μακροχρόνιες επιστημονικές έρευνες.
Το  μέγεθος των καρπών του σε αυτή την βελτιωμένη μορφή ξεπερνά κατά πολλές φορές το μέγεθος των καρπών της άγριας "μαμάς" του, διατηρώντας ωστόσο τη φανταστική του γεύση και την ποιότητα του. Αυτή τη στιγμή παράγονται πολλά είδη ήμερου blueberry. Με την καλλιέργεια του ασχολούνται σχεδόν παγκοσμίως, από τον Καναδά έως και τη Νέα Ζηλανδία. Όμως, η πατρίδα του ήμερου blueberry θεωρούνται οι Η.Π.Α., μια και εκεί στις αρχές του 20ου αιώνα ο αμερικανός βοτανικός Κόουιλ πρώτος στον κόσμο άρχισε να καλλιεργεί το ήμερο blueberry.
Τα αποτελέσματα που λήφθηκαν το 1998 μετά από έρευνες πάνω στους καρπούς του blueberry στο Ιατρικό Κέντρο της Βοστόνης {Η.Π.Α.), ξεπέρασαν κάθε προσδοκία. Τώρα τα blueberry διαφημίζονται ως πηγή αιώνιας νιότης.    Όπως απέδειξαν οι αμερικανοί επιστήμονες, το blueberry όχι μόνο έχει την ικανότητα να επιβραδύνει τους μηχανισμούς της γήρανσης, αλλά και συμβάλλει στην ανανέωση του οργανισμού. Για να βελτιώσει κανείς το μεταβολισμό, τη μνήμη και το συγχρονισμό των κινήσεων του, είναι αρκετό να καταναλώνει μισό φλυτζάνι καρπών την ημέρα.    Ο χυμός του φυτού αυξάνει την αντοχή των αιμοφόρων αγγείων, ρυθμίζει τη λειτουργία πολλών ενδοκρινών αδένων, και χαρακτηρίζεται από αγγειοδιασταλτικές, αντιαρτηριοσκληρυντικές, αντιφλεγμονώδεις και πυρηνοπροστατευτικές ιδιότητες. Κατευνάζει επίσης τις αλλεργικές αντιδράσεις του οργανισμού στα φάρμακα και στα προϊόντα διατροφής. Από μόνο του το φυτό δεν προκαλεί ποτέ αλλεργία, και μπορεί να καταναλωθεί ακόμα και από παιδιά με αυξημένη ευαισθησία σε διαβητικές και αλλεργικές τάσεις.

 Θρεπτικά στοιχεία:

Blueberries, raw

Nutritional value per 100 g (3.5 oz)
Energy	239 kJ (57 kcal)
Carbohydrates	14.5 g
- Dietary fiber	2.4 g
Fat	0.3 g
Protein	0.7 g
Vitamin A	54 IU
- lutein and zeaxanthin	80 μg
Thiamine (vit. B1)	0.04 mg (3%)
Riboflavin (vit. B2)	0.04 mg (3%)
Niacin (vit. B3)	0.42 mg (3%)
Pantothenic acid (B5)	0.1 mg (2%)
Vitamin B6	0.1 mg (8%)
Folate (vit. B9)	6 μg (2%)
Vitamin C	10 mg (12%)
Vitamin E	0.6 mg (4%)
Vitamin K	19 μg (18%)
Calcium	6 mg (1%)
Iron	0.3 mg (2%)
Magnesium	6 mg (2%)
Manganese	0.3 mg (14%)
Phosphorus	12 mg (2%)
Potassium	77 mg (2%)
Zinc	0.2 mg (2%)

Θρεπτικά στοιχεία (αναλυτικά):

http://nutritiondata.self.com/facts/fruits-and-fruit-juices/1851/2#ixzz1LnaIspH5

Καλλιέργεια, κόστος, απόδοση, ιδιότητες.

Το φυτό μύρτιλλο ή Blueberry στα Αγγλικά είναι ένα φυτό που έχει τη δυνατότητα να καλλιεργηθεί σε ολόκληρη την Ελληνική επικράτεια διότι υπάρχουν είδη μύρτιλλου που χρειάζονται λιγότερο κρύο κατά τους χειμερινούς μήνες και υπάρχουν και είδη που χρειάζονται περισσότερο κρύο, και η Ελλάδα διαθέτει όλες αυτές τις περιοχές.  Η χώρα με τη μεγαλύτερη παραγωγή μύρτιλλου είναι η ΗΠΑ, ακολουθεί ο Καναδάς και αμέσως μετά η Ολλανδία, η Πολωνία και η Ουκρανία.

Οι καρποί του μύρτιλλου έχουν ένα μπλε χρώμα και τρώγονται κατευθείαν από τα δέντρα αλλά μπορούν και να συσκευαστούν και να καταψυχθούν. Ακόμη εκτός από την υπέροχη γεύση που διαθέτουν, συμβάλλουν λόγω των ουσιών τους στη βελτίωση της υγείας του ανθρώπου διότι οι καρποί αυτοί διαθέτουν και πολλές θεραπευτικές ιδιότητες διαφόρων παθήσεων και αυτό αποδείχτηκε μέσω επιστημονικών ερευνών.
Από το μύρτιλλο προκύπτουν και πολλά προϊόντα, που το περιλαμβάνουν είτε ως κύριο συστατικό είτε ως δευτερεύων. Οι βιομηχανίες που το χρησιμοποιούν είναι οι φαρμακοβιομηχανίες, οι βιομηχανίες τροφίμων και οι βιομηχανίες καλλυντικών.  Σε παγκόσμια κλίμακα τη μεγαλύτερη ανάπτυξη στις καλλιέργειες έχει το δενδρώδες μύρτιλλο.

Μύρτιλλο (blueberry – μπλούμπερυ) και καλλιέργεια

Στην Ελλάδα, το δενδρώδες μύρτιλλο φυτεύεται κυρίως την άνοιξη. Στα νησιά όμως της Νότιας Ελλάδας λόγω των κάπως πιο αυξημένων θερμοκρασιών, μπορεί να φυτευτεί από τα μέσα του φθινοπώρου μέχρι αρχές της άνοιξης. Τα φυτά μπορεί να φυτευτούν από τη ρίζα ή και να είναι και σε γλάστρες και πρέπει να βρίσκονται σε σημείο που να μην έχει αέρα γιατί με τον αέρα οι ρίζες του μύρτιλλου ξεραίνονται πολύ εύκολα. Τα φυτά που παράγονται καλύτερα είναι αυτά που αναπτύχθηκαν σε διάρκεια 1 με 1,5 έτη και τα φυτώρια πρέπει να έχουν ηλικία από 1 έως το πολύ 3 χρόνια και να είναι όσο καλύτερης ποιότητας γίνεται.
Ένα μεγάλο πλεονέκτημα του μύρτιλλου είναι ότι μπορεί να καλλιεργείται σε εκτάσεις φτωχές και σχετικά άγονες λόγω του γεγονότος ότι έχει ήδη πολλά θρεπτικά συστατικά από μόνο του και δε χρειάζεται ένα καλής ποιότητας έδαφος και μεγάλες σε μέγεθος λιπάνσεις για να αναπτυχθεί. Αντίθετα είναι απαραίτητες λιπάνσεις μικρές που να γίνονται σε τακτική βάση. Το μύρτιλλο πρέπει να εφοδιάζεται με το στοιχείο άζωτο σε ποσότητες όχι ιδιαίτερα μεγάλες αλλά εφόσον οι καλλιέργειες έχουν μεγάλη απόδοση είναι απαραίτητη η χρήση του αζώτου. Ακόμη είναι απαραίτητες μικρές ποσότητες καλίου και φωσφόρου.

Blueberry

Το μπλούμπερι χρειάζεται μεγάλες ποσότητες νερού όπου τους καλοκαιρινούς μήνες που έχει συνήθως ξηρασία πρέπει απαραιτήτως να παίρνει το λιγότερο 25mm νερό κάθε εβδομάδα μέχρι και τις αρχές του φθινοπώρου όπου αρχίζουν τα πρωτοβρόχια. Το θέμα είναι ότι αν δε βρέχει πρέπει το μύρτιλλο να ποτιστεί, αλλά και στη περίπτωση που βρέξει παραπάνω από το κανονικό μπορεί αυτό να έχει επίσης καταστρεπτικές επιπτώσεις. Επομένως, το μύρτιλλο χρειάζεται φυσιολογική ποσότητα νερού.
Είναι απαραίτητο ακόμη να καταπολεμηθούν τα ζιζάνια, κάτι που πρέπει να γίνει στο έδαφος που πρόκειται να καλλιεργηθεί κάποια χρόνια πριν. Αυτό μπορεί να γίνει με μεθόδους καλλιέργειας, μεθόδους πρόληψης, με χημικές μεθόδους, με μηχανικές μεθόδους, και με βιολογικές μεθόδους. Το μπλούμπερι έχει διάφορες ασθένειες και ιώσεις που είναι απαραίτητο να καταπολεμηθούν. Τα πτηνά είναι ένας μεγάλος εχθρός του μύρτιλλου διότι ο καρπός του είναι πολύ κατάλληλος για αυτά. Αυτό μπορεί να καταπολεμηθεί με μεθόδους όπως με τεχνητούς μηχανισμούς θορύβου, σκιάχτρα, και με δίχτυα. Για τη συγκομιδή του η καταλληλότερη μέθοδος είναι με τα χέρια και όχι με μηχανήματα.

Μύρτιλλο: Κόστος – απόδοση

Οπωσδήποτε από τους ενδιαφερόμενους πρέπει να ληφθούν υπόψη οι εξής οικονομικοί παράγοντες για τη καλλιέργεια του. Η διάρκεια της καλλιέργειας είναι περίπου τρείς δεκαετίες. Ο αριθμός των φυτών που καλλιεργούνται ανά στρέμμα είναι γύρω στα 200. Η μέση ποσότητα των καρπών υπολογίζεται στα 1000 κιλά ανά στρέμμα. Τα έξοδα της συγκομιδής των καρπών με τα χέρια κυμαίνεται στα 700 με 1000 ευρώ ανά στρέμμα και η ποσότητα καρπών που βγαίνει με τα χέρια είναι γύρω στα 5 κιλά ανά ώρα. Η διάρκεια για να αναπτυχθούν οι καρποί είναι 3 με 6 εβδομάδες, ανάλογα και με το είδος του μύρτιλλου. Η περίοδος της συγκομιδής γίνεται τους καλοκαιρινούς μήνες, από τον Ιούλιο μέχρι και το Σεπτέμβριο. Τέλος η τιμή που πωλούνται οι καρποί είναι γύρω στα 4 με 5 ευρώ το κιλό.
Τα έξοδα εγκατάστασης ενός στρέμματος δενδρώδους μύρτιλλου κυμαίνεται στα 900 με 1000 ευρώ το στρέμμα. Ακόμη κάθε χρόνο τα έξοδα για να καλλιεργηθούν, συντηρηθούν και παρθούν οι καρποί ενός ολοκληρωμένο στρέμματος μύρτιλλων κυμαίνεται στα 1500 ευρώ το στρέμμα.
Τα ετήσια έσοδα από τη καλλιέργεια είναι στα 4000 με 5000 ευρώ το στρέμμα και τα καθαρά έσοδα από 2800 μέχρι 3400 ευρώ το στρέμμα.

Πώς μεταποιείται το μύρτιλλο:

Το μύρτιλλο πωλείται τις περισσότερες φορές κατευθείαν μετά από τη συγκομιδή του. Παρόλα αυτά μπορεί να μεταποιηθεί με διάφορους τρόπους. Μεταποιείται για τη παραγωγή γλυκών και γαρνιτούρας, για τη παρασκευή γιαουρτιού, συμπυκνωμένου χυμού και αιθέριων ελαίων. Τέλος μπορεί να καταψυχθεί και να αφυδατωθεί.

Οι θεραπευτικές ιδιότητες του μύρτιλλου:

Οι καρποί του μύρτιλλου χαρακτηρίζονται από τις πολλές αντιοξειδωτικές τους ουσίες. Στα 100 γραμμάρια μύρτιλλου ο ανθρώπινος οργανισμός λαμβάνει 50 θερμίδες. Έτσι το μύρτιλλο είναι μία μεσαία σε θερμίδες τροφή, ούτε ελαφριά αλλά ούτε και βαριά. Έχει επίσης λίγα σάκχαρα και πολύ νερό κάτι που δροσίζει κατά πολύ τον οργανισμό. Επίσης συμβάλλει κατά πολύ στη καλή λειτουργία της χώνεψης λόγω των φυτικών ινών που περιέχει. Ακόμη συμβάλλει στη καταπολέμηση του καρκίνου του προστάτη, του στήθους, του στόματος και του παχέως εντέρου εξαιτίας των ουσιών που αποτελείται καθώς και στη καταπολέμηση ασθενειών των ηλικιωμένων όπως το Parkinson και η νόσος Alzheimer.
Το μύρτιλλο θεραπεύει και την όραση! Κατά τη διάρκεια του β’ παγκοσμίου πολέμου πιλότοι της Βρετανικής αεροπορίας έτρωγαν μεγάλες ποσότητες μαρμελάδων και γλυκών που είχαν σαν βάση τους το μύρτιλλο για να βλέπουν ακόμη καλύτερα το Γερμανικά αεροπλάνα. Εκτός από την όραση καταπολεμάει τη δυσπεψία, τη ναυτία, τη διάρροια και τον διαβήτη. Απλώς στη περίπτωση του διαβήτη το μύρτιλλο προκαλεί υπογλυκαιμία.

Πώς μεταποιείται το μύρτιλλο:

Το μύρτιλλο πωλείται τις περισσότερες φορές κατευθείαν μετά από τη συγκομιδή του. Παρόλα αυτά μπορεί να μεταποιηθεί με διάφορους τρόπους. Μεταποιείται για τη παραγωγή γλυκών και γαρνιτούρας, για τη παρασκευή γιαουρτιού, συμπυκνωμένου χυμού και αιθέριων ελαίων. Τέλος μπορεί να καταψυχθεί και να αφυδατωθεί.

Μικρά κέικ με φρέσκα μύρτιλλα (muffins):

υλικά
2 1/2 φλ.τσ. φρέσκα μύρτιλλα (γίνεται και με κατεψυγμένα που έχουμε αποψύξει)
2 φλ.τσ. αλεύρι που φουσκώνει μόνο του
2 κ.γ. μπέικιν πάουντερ
1 γεμάτο φλ.τσ. ζάχαρη
1 φλ.τσ. βούτυρο
1/2 φλ.τσ. γάλα
2 αβγά
2 βανίλιες
1/2 κ.γ. τριμμένο γαρύφαλλο με λίγη ζάχαρη
ελάχιστο αλάτι 
παρασκευή
Προθερμαίνουμε το φούρνο στους 180ο. Ετοιμάζουμε τη φόρμα για μάφφιν (τη βουτυρώνουμε ή βάζουμε στις θήκες χαρτάκια). Σ' ένα μπολ βάζουμε ένα μισογεμάτο φλ.τσ.μύρτιλλα και τα λιώνουμε με πιρούνι.
Χτυπάμε στο μίξερ το βούτυρο με τη ζάχαρη μέχρι ν' αφρατέψει. Προσθέτουμε τα αβγά ένα- ένα, συνεχίζοντα το χτύπημα. Προσθέτουμε τα λειωμένα μύρτιλλα και χτυπάμε να ενωθούν. Ανακατεύουμε το αλεύρι με το μπέικιν, τις βανίλιες και το αλάτι. Προσθέτουμε στο μείγμα το αλεύρι εναλλάξ με το γάλα, χτυπώντας το μείγμα. Προσθέτουμε στο μείγμα τα υπόλοιπα μύρτιλλα και ανακατεύουμε με κουτάλι ή σπάτουλα. Μοιράζουμε το μείγμα γεμίζοντας τις θήκες κατά τα 2/3. Πασπαλίζουμε την επιφάνεια με το γαρύφαλλο και ζάχαρη. Βάζουμε στο φούρνο να ψηθούν για 25'-30΄. Αφήνουμε τα κεκάκια να κρυώσουν τελείως πριν τα σερβίρουμε.

Αγορά  Βlueberry και καλλιέργεια (Χρήσιμα site):

http://www.planasa.com/
http://www.ulterfita.herobo.com/
http://www.geoponiko-parko.gr/product.asp?id=1207
http://www.superflowers.gr/article.php?articles_id=100
http://www.protypafytoria.gr/index.php?page=shop.product_details&category_id=22&flypage=yagendoo_VaMazing_zoom2.tpl&product_id=360&option=com_virtuemart&Itemid=376


http://www.blueberry.gr
http://en.wikipedia.org/wiki/Blueberry
http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CF%8D%CF%81%CF%84%CE%B9%CE%BB%CE%BF
http://www.ecotimes.gr/1401/%CF%84%CE%BF-%CE%BC%CF%8D%CF%81%CF%84%CE%B9%CE%BB%CE%BB%CE%BF-%CE%AE-blueberry-%E2%80%93-%CE%BC%CF%80%CE%BB%CE%BF%CF%8D%CE%BC%CF%80%CE%B5%CF%81%CF%85-%CE%BA%CE%B1%CE%BB%CE%BB%CE%B9%CE%AD%CF%81%CE%B3/