Στέβια - Stevia

Ορολογία

Η στέβια (Stevia rebaudiana) είναι το θαμνώδες φυτό, μέλος της οικογένειας asteraceae, το οποίο ενδημεί κυρίως σε χώρες της Ν. Αμερικής και που καλλιεργείται, πλέον σε αρκετές χώρες παγκοσμίως για την εμπορική του εκμετάλλευση. Τα φύλλα του είναι γνωστά για τις γλυκαντικές τους ιδιότητες και είναι 30 με 45 φορές γλυκύτερα από τη ζάχαρη.
Η στέβια που σε πολλές χώρες πωλείται ως συμπλήρωμα ή στα εμπορικά καταστήματα είναι συνήθως ένα ακατέργαστο παρασκεύασμα (σε μορφή σκόνης ή υγρού) που παράγεται από τα φύλλα του φυτού στέβια. Μπορεί να
περιέχει μείγμα πολλών ουσιών από τις οποίες λίγες μόνο διαθέτουν γλυκαντικές ιδιότητες.
Οι γλυκοζίτες στεβιόλης (steviol glycosides) είναι τα γλυκά συστατικά των φύλλων του φυτού στέβια. Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί γλυκοζίτες στεβιόλης με διαφορετικές γλυκαντικές ιδιότητες. Οι γλυκύτεροι και πιο άφθονοι στα φύλλα του φυτού είναι η στεβιοσίδη (stevioside) και η ρεμπαουδιοσίδη-Α (rebaudioside-A) και είναι 200 με 300 φορές γλυκύτεροι από τη ζάχαρη.

Προέλευση

Η στέβια (Stevia rebaudiana) είναι μέλος της οικογένειας Asteraceae και συγγενεύει με διάφορα βότανα και άνθη, όπως το χαμομήλι, το εστραγκόν, το αντίδι, το μαρούλι, η μαργαρίτα, ο ηλίανθος και τα χρυσάνθεμα. Το γένος στέβια αποτελείται από 240 είδη φυτών που ενδημούν στη Βόρεια και Κεντρική Αμερική και το Μεξικό μέχρι την Αριζόνα, το Νέο Μεξικό και το Τέξας. Οι γλυκιές ιδιότητες των φύλλων της ήταν γνωστές για αιώνες στους αυτόχθονες της Ν. Αμερικής, όπως στη φυλή Γκουαράνι της Παραγουάης, που φαίνεται να χρησιμοποίησε πρώτη τα φύλλα του φυτού για να γλυκάνει ροφήματα βοτάνων. Από το 1800 η κατανάλωση της στέβιας εδραιώθηκε σε όλη τη Νότια Αμερική, όπως τη Βραζιλία και την Αργεντινή. Τα φύλλα του φυτού στέβια είναι 30 με 45 φορές πιο γλυκά από τη ζάχαρη και τρώγονται ωμά ή χρησιμοποιούνται ολόκληρα σε ροφήματα βοτάνων και τρόφιμα.

Επιστημονική ανακάλυψη

Το όνομα στέβια προέρχεται από τον Ισπανό βοτανολόγο και γιατρό Petrus Jacobus Stevus που την ανακάλυψε.
Το 1899 ο Σουηδός βοτανολόγος Moises Santiago Bertoni που εργαζόταν στην ανατολική Παραγουάη περιέγραψε λεπτομερώς το φυτό και τις γλυκαντικές του ιδιότητες. Εξαιτίας της γλυκιάς του γεύσης η στέβια έχει πολλά ονόματα όπως μελόφυλλο (honey leaf), γλυκό φύλλο της Παραγουάης, γλυκό φύλλο, γλυκό βότανο κλπ.
Το 1931 οι Γάλλοι χημικοί M. Bridel και R. Lavielle απομόνωσαν τα συστατικά στα οποία οφείλεται η γλυκιά γεύση των φύλλων της στέβια και που ονομάστηκαν στεβιοσίδη και ρεμπαουδιοσίδη-Α. Τα τελευταία είναι 200 με 300 φορές γλυκύτερα από τη ζάχαρη, σταθερά στη θέρμανση και σε διαφορετικά pH και δεν αποικοδομούνται.

Ιστορικά στοιχεία

Στην Ιαπωνία στεβιόλη που παράγεται από στέβια χρησιμοποιείται γενικά ως γλυκαντική ουσία στη βιομηχανία τροφίμων και αναψυκτικών, ενώ έχει διαδοθεί και σε άλλες χώρες. Σε μικρό αριθμό χωρών, η στέβια δεν έχει πάρει άδεια χρήσης.

Οικονομική σημασία

Η αξία του φυτού αυτού είναι σημαντική καθώς μπορεί να γίνει και βιομηχανική εκμετάλλευση του αλλά και οικιακή παραγωγή (π.χ. σε γλάστρες για τις καθημερινές ανάγκες του σπιτιού). Η στέβια μπορεί να χρησιμοποιηθεί φρέσκια αλλά και αποξηραμένη, στο φαγητό, σε σαλάτες, σε γλυκά, σε ποτά. Η ποσότητα που απαιτείται είναι ελάχιστη χάρις την μεγάλη γλυκαντική της δύναμη οπότε ουσιαστικά δεν προσθέτει θερμίδες στο σκεύασμα ή στο αφέψημα στο οποίο προστίθεται.

Στοιχεία καλλιέργειας

Η στέβια στην άγρια της κατάσταση στο ιθαγενές της περιβάλλον είναι ένα πολυετές φυτό που φυτρώνει σε αμμώδη, μικρής γονιμότητας εδάφη στις άκρες ποταμών και ρεμάτων. Αυτό δείχνει ότι δεν είναι ένα ιδιαίτερα απαιτητικό φυτό όσον αφορά τις συνθήκες ανάπτυξης του. Χωρίς κλάδεμα γίνεται περίπου 60 εκ. ψηλό. Οι ανάγκες του σε έδαφος είναι αρκετά περιορισμένες οπότε οποιοδήποτε μείγμα για γλάστρες με ουδέτερο ή ελαφρά όξινο είναι κατάλληλο. Η στέβια είναι τρυφερό φυτό που δεν αντέχει το χειμερινό ψύχος. Σε βόρειες χώρες καλλιεργείται ως μονοετές αλλά σε χώρες όπως η Ελλάδα μπορεί να καλλιεργηθεί ως τρυφερό πολυετές και με μια μικρή προστασία κατά τις ημέρες του χειμώνα με τις χαμηλότερες θερμοκρασίες μπορεί να επιβιώσει για όλο το έτος.
Η βιολογία, ο χαρακτήρας αλλά και η χώρα από την οποία προέρχεται η στέβια την κάνουν ένα ιδανικό φυτό για καλλιέργεια καθώς οι χώρες από τις οποίες προέρχεται έχουν κλίμα όπως το Ελληνικό, ενώ οι εδαφικές της ανάγκες εύκολα μπορούν να καλυφθούν από μια πληθώρα κρητικών εδαφών. Αυτή την στιγμή μια από τις μεγαλύτερες δυσκολίες όσον αφορά την καλλιέργεια της στέβιας είναι η εξεύρεση σπόρων.
Για την εμπορική της εκμετάλλευση η καλλιέργεια του φυτού στέβια ξεκινάει σε θερμοκήπια όπου φυτεύεται μόσχευμα της ρίζας του φυτού. Την άνοιξη, μόλις τα νέα φυτά φθάσουν σε ύψος 7 με 10 εκατοστά, μεταφυτεύονται σε χωράφια. Μόλις ανθίσουν, τα φύλλα τους συλλέγονται με το χέρι, αποξηραίνονται και συσκευάζονται σε δεμάτια.

Η παραλαβή των γλυκών συστατικών

Τα φύλλα της στέβια ξηραίνονται και στη συνέχεια εμβαπτίζονται σε νερό (με μια διαδικασία που θυμίζει τη διαβροχή του τσαγιού) ώστε να απελευθερωθούν τα γλυκά συστατικά (γλυκοζίτες στεβιόλης), τα οποία απομονώνονται με τεχνικές (όπως η κρυσταλλοποίηση) και καθαρίζονται, μέχρι να προκύψει το επιθυμητό προϊόν. Μία περιγραφή του τρόπου εξαγωγής των γλυκών συστατικών από το φυτό στέβια αναφέρεται από το Εθνικό Συμβούλιο Έρευνας του Καναδά (National Research Council of Canada).

Διατροφή

Παραδοσιακή Ιατρική

Για αιώνες, η φυλή Γκουαρανί της Παραγουάης χρησιμοποιούσε τη στέβια, την οποία καλούσε ka’a he’e («γλυκό βότανο») ως γλυκαντικό σε ροφήματα (verba mate) και φαρμακευτικά τσάγια ή για να θεραπεύσουν, όπως πίστευαν, την καούρα και άλλες ασθένειες.

Γλυκαντική ύλη με λίγες θερμίδες

Τα γλυκαντικά που προέρχονται από στέβια αποδίδουν μηδενικές θερμίδες και μπορούν να αποτελέσουν επιλογή για τους ανθρώπους που θέλουν να μειώσουν ή να διατηρήσουν το βάρος τους. Μελέτες έχουν δείξει ότι τα γλυκαντικά με λίγες ή μηδενικές θερμίδες μπορούν να συμβάλλουν στον έλεγχο του βάρους, αφού μειώνουν το θερμιδικό περιεχόμενο της δίαιτας και διατηρούν την ευχαρίστηση στο διαιτολόγιο βοηθώντας τους ανθρώπους να μείνουν πιστοί στη δίαιτά τους για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Κατάλληλη για ανθρώπους με διαβήτη

Τα γλυκαντικά από στέβια δεν περιέχουν υδατάνθρακες και δεν επηρεάζουν τη γλυκόζη στο αίμα, επομένως μπορούν να καταναλωθούν από ανθρώπους με διαβήτη. Επίσης δεν αποδίδουν ενέργεια (θερμίδες) και μπορούν να συμβάλλουν στη μείωση ή τη διατήρηση φυσιολογικού βάρους, μια πολύ σημαντική παράμετρο για τον έλεγχο του [[διαβήτη και των επιπλοκών του.

Έρευνα

Πρόσφατες έρευνες έχουν αξιολογήσει την επίδραση της στέβια στην παχυσαρκία, στο διαβήτη και την υπέρταση. H ημερήσια πρόσληψη rebaudioside-A δεν έχει καμία επίδραση σε ανθρώπους με φυσιολογική και χαμηλή συστολική πίεση ή ασθενείς με ήπια έως μέτρια υπέρταση. Κλινικές μελέτες έχουν δείξει ότι η καθημερινή κατανάλωση του γλυκαντικού στέβια (σε δόσεις που ισούνται ή υπερβαίνουν την Αποδεκτή Ημερήσια Πρόσληψη) δεν επηρεάζει τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα και είναι καλά ανεκτό από άτομα με διαβήτη τύπου 2 .
Σε πολυκεντρική διπλή-τυφλή κλινική μελέτη ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο (placebo) αξιολογήθηκε η ημερήσια κατανάλωση 1.000 mg ρεμπιάνας (εκχύλισμα στέβιας) για ένα διάστημα 16 εβδομάδων. Στη μελέτη συμμετείχαν 122 άντρες και γυναίκες με διαβήτη τύπου 2. Μετά από 16 εβδομάδες ημερήσιας κατανάλωσης εκχυλίσματος στέβιας ή εικονικού φαρμάκου (κυτταρίνη), δεν παρατηρήθηκαν διαφορές στη γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη. Το εκχύλισμα στέβιας δεν είχε καμία επίδραση στη γλυκόζη νηστείας, στην ινσουλίνη, στα λιπίδια αίματος και το πεπτίδιο C.

Ασφάλεια

Τα φύλλα της στέβια χρησιμοποιούνται εδώ και αιώνες από αυτόχθονες της Ν. Αμερικής. Η Ιαπωνία ήταν από τις πρώτες χώρες που από τις αρχές του 1970 αξιολόγησε την ασφάλεια της στέβια και των γλυκαντικών της και που ενέκρινε τη χρήση τους σε τρόφιμα και ροφήματα , όπως σε αναψυκτικά. Από τότε ένας σημαντικός αριθμός μελετών διερεύνησε την ασφάλεια των γλυκοζιτών στεβιόλης και οι αρμόδιοι φορείς υγείας ανά τον κόσμο έχουν εγκρίνει τη χρήση τους:

• Το 2008, ο Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (U.S. Food and Drug Administration – FDA) αναγνώρισε τη στέβια ως Generally Recognized As Safe – GRAS.
• Το 2008, η Κοινή Επιστημονική Επιτροπή του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για τα Πρόσθετα των Τροφίμων (JECFA, διεθνής επιστημονική επιτροπή) έκρινε ότι τα εκχυλίσματα της στέβια είναι ασφαλή για κατανάλωση από όλες τις ομάδες του πληθυσμού.
• Το 2010, η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA, European Food Safety Authority) αξιολόγησε με τη σειρά της το σύνολο των δεδομένων από επιστημονικές μελέτες που διερεύνησαν την ασφάλεια των γλυκοζιτών στεβιόλης και σε συμφωνία με την JEFCA τους θεώρησε ασφαλή για κατανάλωση.
• Το 2011, η [Ευρωπαϊκή Επιτροπή] ενέκρινε τη χρήση των γλυκοζιτών στεβιόλης ως γλυκαντικό σε τρόφιμα και ροφήματα

Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Φυτά (Plantae) Συνομοταξία: Αγγειόσπερμα (Magnoliophyta) Ομοταξία: Δικοτυλήδονα (Magnoliopsida) Τάξη: Αστερώδη (Asterales) Οικογένεια: Αστεροειδή (Asteraceae) Υποοικογένεια: Eupatorieae Γένος: Στέβια (Stevia) Είδος: S. rebaudiana
Διώνυμο
Stevia rebaudiana Cav.

Γλυκαντικά από στέβια ως πρόσθετα τροφίμων

Οι αρμόδιοι φορείς, όπως η Κοινή Επιστημονική Επιτροπή για τα Πρόσθετα των Τροφίμων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και του Οργανισμού Γεωργίας (Joint Expert Committee on Food Additives, JECFA WHO/FAO) και η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (European Food Safety Authority, EFSA) διερεύνησαν την ασφάλεια των γλυκοζιτών στεβιόλης stevioside και rebaudioside-A και κατέληξαν ότι είναι ασφαλή για κατανάλωση από όλες τις ομάδες του πληθυσμού. Πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε τους γλυκοζίτες στεβιόλης για χρήση ως γλυκαντικού σε τρόφιμα και ροφήματα.
Η Ρεμπιάνα (Rebiana) είναι ένα εκχύλισμα υψηλής καθαρότητας από τα φύλλα του φυτού στέβια, με κύριο συστατικό τη ρεμπαουδιοσίδη-Α. Η Ρεμπιάνα είναι το πρώτο εγκεκριμένο γλυκαντικό φυτικής προέλευσης με μηδενική θερμιδική αξία που έχει διατεθεί στο εμπόριο και είναι 200 φορές πιο γλυκιά από τη ζάχαρη.

Αντικαθιστώντας τη ζάχαρη με τη στέβια στην κουζίνα

1. Η στέβια μπορεί να αντικαταστήσει τη ζάχαρη σε πολλές συνταγές, καθώς θεωρείται ότι έχει μόνο οφέλη για την υγεία: είναι απολύτως φυσική, βοηθά στον έλεγχο του βάρους, είναι ιδανική για την εγκυμοσύνη, ωφελεί το πάγκρεας, δεν χαλάει τα δόντια, μειώνει την αρτηριακή πίεση, βοηθά τη χώνευση και φυσικά είναι κατάλληλη για διαβητικούς.2. Σε αντίθεση, με τις περισσότερες τεχνητές γλυκαντικές ουσίες, η στέβια δεν διασπάται και μπορεί να αντέξει στις υψηλές θερμοκρασίες, όταν μαγειρεύεται και στις χαμηλές όταν ψύχεται. Είναι, επίσης, συμβατή με το αλάτι, τα οργανικά οξέα και τις φυσικές γλυκαντικές ουσίες όπως το μέλι, η φρουκτόζη, η σορβιτόλη κ.α.3. Η στέβια μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη μαγειρική, κυρίως με τη μορφή της συμπυκνωμένης σκόνης (1:300) ή του υγρού εκχυλίσματος.4. Κατά τη χρήση στη «στεβιο(ζαχαρο)πλαστική», ακολουθήστε τις οδηγίες στο παρακάτω διάγραμμα. Δεν πρέπει να ξεχνάτε ότι η στέβια στερείται κάποιων ιδιοτήτων που προσφέρει η ζάχαρη στη μαγειρική και τη ζαχαροπλαστική και που σε ορισμένες συνταγές έχουν σημασία. Η στέβια δεν μπορεί να αντικαταστήσει τον όγκο ή την υγρασία που δίνει η ζάχαρη σε ορισμένα γλυκά, δεν μπορεί να διευκολύνει την ανάμειξη των υλικών ενός κέικ, να καραμελώσει, να βοηθήσει στη ζύμωση της μαγιάς κ.α.

Ζάχαρη	Steviola (1:300) συμπυκνωμένη	Steviola υγρό
1 φλιτζάνι (200 γρ.)	2/3 - 1 κουταλάκι του γλυκού	1 κουταλάκι του γλυκού
1 κουταλιά της σούπας (15 γρ.)	1/4 κουταλάκι του γλυκού	6 έως 9 σταγόνες
1 κουταλάκι του γλυκού (5 γρ.)	Μια πρέζα έως 1/16 κουταλάκι του γλυκού	2 έως 3 σταγόνες

5. Ο όγκος και κάποιες ιδιότητες που προσφέρει η ζάχαρη μπορούν να αντικατασταθούν με πουρέ φρούτων, συμπυκνωμένο χυμό φρούτων, πηκτίνη μήλου, γιαούρτι, ασπράδια αυγών ή άλλα υλικά που πιστεύετε ότι θα μπορούσαν να ταιριάζουν στη συνταγή σας και θα προσθέσουν υγρασία. Για κάθε φλιτζάνι ζάχαρης που αντικαθίσταται από στέβια, θα πρέπει να προστεθεί Ό ή ½ φλιτζάνι υλικού που θα δώσει όγκο. Επιπλέον, μπορούμε να αυξήσουμε την ποσότητα κάποιων υλικών που υπάρχουν ήδη στη συνταγή μας χωρίς να αναζητήσουμε νέα. Τέτοια υλικά είναι π.χ. τα ασπράδια των αυγών, η σόδα, το μπέικιν πάουντερ κ.α.6. Στην αρχή, μέχρι να «μάθουμε» τη στέβια, αλλά και να εξοικειωθούμε με τη γεύση της, μπορούμε να αντικαθιστούμε με αυτήν μόνο τη μισή ποσότητα ζάχαρης που προβλέπεται από τη συνταγή. Εάν πάλι, πρέπει για λόγους υγείας ή επιθυμούμε να χρησιμοποιήσουμε μόνο στέβια, δεν θα πρέπει να απογοητευτούμε αν το αποτέλεσμα δεν είναι το επιθυμητό, αλλά να δοκιμάσουμε ξανά αυξάνοντας ή μειώνοντας την ποσότητα της στέβιας στη συνταγή. Προσέχουμε να μην υπερβαίνουμε την προτεινόμενη ποσότητα, πάντως, γιατί με τη στέβια δεν ισχύει ό,τι με τη ζάχαρη, δηλαδή όσο πιο πολύ τόσο πιο γλυκό. Αντίθετα, η υπέρβαση της προτεινόμενης δοσολογίας, μάλλον έξτρα πικράδα θα μας δώσει παρά γλύκα.

Αποδεδειγμένα οφέλη των προϊόντων στέβια

Δεν περιέχουν καθόλου θερμίδες, βοηθούν στον έλεγχο του βάρους Βοηθούν στην πρόσληψη λιγότερων θερμίδων Μειώνουν την όρεξη για γλυκά και λιπαρά τρόφιμα Δεν έχουν καμία επίδραση στον γλυκαιμικό δείκτη (GL) Δεν προκαλούν τερηδόνα και αποτρέπουν το σχηματισμό πλάκας 100% φυσικάΗ Αρχή Ασφαλείας Τροφίμων (EFSA) επιβεβαίωσε ότι τοξικολογικά, τα γλυκίδια (στεβιοσίδη, ρεμπαουντιοσίδη κλπ.) του φυτού στέβια είναι τελείως ασφαλή για την ανθρώπινη υγεία.

Στέβια & υγεία

Τα οφέλη της κατανάλωσης στέβιας είναι πολλά. Δεν περιέχει καθόλου θερμίδες, ενώ έχει παρατηρηθεί η μειωμένη επιθυμία για την πρόσληψη γλυκών. Το τελικό προϊόν της είναι 250 έως 300 φορές γλυκύτερο από την επιτραπέζια ζάχαρη και χωρίς τις παρενέργειες που φέρνει αυτή. Είναι 100% φυσική, χωρίς χημικά.
Η στέβια όχι μόνο δεν βλάπτει τον οργανισμό, αλλά αντίθετα τον ωφελεί. Τα φύλλα της περιέχουν μέταλλα και ιχνοστοιχεία, βιταμίνη Β και φυτικές στερόλες. Έχει αποδειχθεί ότι αποτρέπει την πλάκα στα δόντια και δεν επιδρά στα επίπεδα σακχάρου του αίματος. Είναι ασφαλής για τα άτομα που υποφέρουν από καντιντίαση (μύκητας Candida Albicans), διότι η ζάχαρη είναι η τροφή της κάντιντα. Η στέβια, επίσης, θεωρείται προληπτικό της τερηδόνας, καρδιοτωνικό, επουλωτικό, περιποιητικό του δέρματος.
Έρευνες γίνονται για την επίδρασή της στη μείωση της αρτηριακής πίεσης και του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, αφού ενεργοποιεί την έκκριση ινσουλίνης. Θεωρείται ότι ενισχύει την άμυνα του οργανισμού και προστατεύει από τους ιούς και τις βλάβες του DNA. Στην Ιαπωνία, η στέβια έχει αντικαταστήσει τη ζάχαρη σε ποσοστό που ξεπερνά το 50%. Η στέβια αντέχει στις υψηλές θερμοκρασίας χωρίς αλλοιωθεί ή να χάσει τη γλυκύτητά της. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να αντικαταστήσει τη ζάχαρη στο μαγείρεμα και τη ζαχαροπλαστική.

Διατροφικές πληροφορίες (ανά 100 γρ.)
Ενέργεια	0 kcal
Πρωτεΐνες	0 g
Υδατάνθρακες	0 g
Λίπος	0 g
Νάτριο	0 g

Πώς να παρασκευάσετε εκχύλισμα στέβιας

Το εκχύλισμα των φύλλων της στέβιας είναι εκατοντάδες φορές γλυκύτερο από τη ζάχαρη, έχει μηδέν θερμίδες κι έτσι δε φορτώνει τα γλυκίσματα σας με περιττά υγρά.1. Συλλέξτε τη στέβια το πρωί όταν τα αιθέρια έλαια στο φυτό είναι εντονότερα. Χρησιμοποιήστε στέβια χωρίς φυτοφάρμακα, ώστε μέσω της διαδικασίας της εκχύλισης να μην συγκεντρωθούν ανεπιθύμητα χημικά. Πλύνετε τα φύλλα και τα κοτσάνια του φυτού και απομακρύνετε τυχόν καφέ τμήματα.2. Κόψτε τα φύλλα και τα κοτσάνια χοντροκομμένα. Συλλέξτε αρκετή στέβια, ώστε να γεμίσετε δυο κούπες.3. Αδειάστε τις 2 κούπες φύλλα στέβιας, σε ένα γυάλινο βάζο που κλείνει καλά με καπάκι. Προσθέστε μια ίδιου μεγέθους κούπα αλκοολούχου αποστάγματος ή βότκας. Αν θέλετε μπορείτε να χρησιμοποιήσετε βότκα με κάποια γεύση, όπως κίτρο κτλ.4. Αφήστε το μείγμα της στέβιας να διαβρέχεται όλη τη νύχτα στο κλειστό βάζο, αλλά όχι περισσότερο από 48 ώρες. Εάν το αφήσετε περισσότερο θα αυξήσετε την πικράδα του. Ανακατέψτε ή κουνήστε απαλά το μείγμα αρκετές φορές.5. Στραγγίστε το μείγμα με ένα φίλτρο του καφέ ή ένα τουλπάνι. Το εκχύλισμα θα πρέπει να εμφανίζεται πρασινωπό.6. θερμάνετε το εκχύλισμα σε χαμηλή φωτιά για 30 λεπτά. Το αλκοόλ θα εξατμιστεί και θα μείνει το συμπυκνωμένο εκχύλισμα.7. Αποθηκεύστε το εκχύλισμα στο ψυγείο για τρεις μήνες. Για να αραιώσετε το εκχύλισμα με νερό, κάντε πρώτα τις κατάλληλες γευστικές δοκιμές για να δείτε πόσο δυνατό το θέλετε. 

Πώς να χρησιμοποιήσετε φρέσκα φύλλα στέβιας

1. Κόψτε το φυτό στα τέλη του καλοκαιριού ή νωρίς το φθινόπωρο, όταν εμφανιστούν τα λευκά άνθη του. Χρησιμοποιήστε ένα ψαλίδι κηπουρικής και κόψτε περίπου τα 2/3 του φυτού.2. Αφαιρέστε τα φρέσκα φύλλα που θέλετε να χρησιμοποιήσετε και δέστε τα υπόλοιπα κοτσάνια με τα φύλλα με ένα σκοινάκι. Κρεμάστε τα ανάποδα σε ένα καρφί, σε ένα ζεστό μέρος με ηλιοφάνεια για να αποξηρανθούν για μετέπειτα χρήση. Ανάλογα με το φως και τον ήλιο, θα χρειαστεί γύρω στη μια εβδομάδα για να αποξηρανθούν.3. Πλύνετε τα φρέσκα φύλλα που έχετε κόψει από το φυτό και απομακρύνετε τυχόν βρωμιά, σκόνη και έντομα.4. Βάλτε ένα ή δυο φύλλα σε ένα φλιτζάνι με ζεστό τσάι ή σε ένα ποτήρι με κρύο τσάι ανάλογα με το πόσο γλυκό προτιμάτε το ρόφημά σας. Χρησιμοποιήστε τα φρέσκα φύλλα στις σαλάτες, τις σάλτσες σας, τους χυμούς ή τα ποτά σας.5. Το πώς θα χρησιμοποιήσετε τα φύλλα της στέβιας, εξαρτάται από τη φαντασία σας και τις γευστικές προτιμήσεις σας. Μπορείτε ακόμη να χρησιμοποιήσετε τα φρέσκα φύλλα σε φρουτοσαλάτες, για την παρασκευή θρεπτικών και υγιεινών smoothies και σε οτιδήποτε θέλετε να γλυκάνετε. 

Καλλιέργεια στέβιας

Η στέβια μπορεί να καλλιεργηθεί είτε από επαγγελματίες αγρότες είτε από ερασιτέχνες. Μπορεί να φυτευτεί σε γλάστρα ή στον κήπο από ερασιτέχνες κηπουρούς, καλύπτοντας τις ημερήσιες ανάγκες ενός νοικοκυριού.

Σπορά και μεταφύτευση

Οι σπόροι της στέβιας είναι πολύ μικροί και έχουν περιορισμένη ικανότητα να βλαστήσουν και για να φυτρώσει το φυτό θα πρέπει να παραχθούν σπορόφυτα.

Η ιδανική εποχή για φύτευση είναι στις βορειότερες περιοχές τέλη Φεβρουαρίου με αρχές Μαρτίου, ενώ στις νοτιότερες τέλη Ιανουαρίου με αρχές Φεβρουαρίου. Να θυμάστε ότι οι σκουρότεροι σπόροι –σχεδόν μαύροι- έχουν υψηλότερα ποσοστά βλάστησης.

Βεβαιωθείτε ότι έδαφος που φυτεύετε στραγγίζει εύκολα. Το συνηθισμένο πλούσιο, πηλώδες χώμα που χρειάζονται τα κοινά φυτά και τα λαχανικά είναι ιδανικό και για τη φύτευση της στέβιας. Η στέβια συνήθως προτιμά ουδέτερο pH και όχι πολύ βαριά εδάφη.

Σε καρτέλα για σπορείο, γεμίστε με πηλώδες ή αργιλώδες χώμα τα ειδικά δοχεία. Τοποθετήστε στην επιφάνεια του κάθε δοχείου 2-3 σπόρους και καλύψτε τους απαλά με ψιλή τύρφη σε πάχος 3-4 χιλιοστών. Τοποθετήστε από πάνω ένα διαφανές πλαστικό καπάκι.

Ψεκάζετε δύο φορές κάθε μέρα πρωί και απόγευμα, χωρίς να δημιουργείτε λασπώδες χώμα για να μην σαπίσουν οι σπόροι. Μετά από 15 ημέρες ποτίστε μια φορά την ημέρα ψεκάζοντας.

Για εντατικό και πετυχημένο φυτώριο είναι απαραίτητο να χρησιμοποιήσετε λαμπτήρες φθορισμού για την παροχή φωτός και τη διατήρηση της θερμοκρασίας. Την πρώτη ημέρα, κρατήστε τα φώτα αναμμένα για 24 ώρες. Στη συνέχεια, διατηρήστε το φως αναμμένο για τουλάχιστον 15 ώρες την ημέρα και για τρεις εβδομάδες μετά τη σπορά. Η ιδανική θερμοκρασία είναι 24 - 25° C. Μετά την τρίτη εβδομάδα, η θερμοκρασία του χώρου μπορεί να μειωθεί στους 18° C.

Οι σπόροι θα πρέπει να μείνουν στο σπορείο τουλάχιστον 8-10 εβδομάδες πριν μεταφυτευθούν έξω. Λογικά, τα σπορόφυτα θα εμφανιστούν σε 7-14 ημέρες. Αφαιρέστε το κάλυμμα μόλις αναδειχθούν τα φυντάνια σας. Όταν βγουν τα σπορόφυτα ποτίζετε κάθε 2 ημέρες, ώστε το χώμα να είναι ελαφρά υγρό.

Μόλις ξεπεταχθούν τα φυτά, θα πρέπει να μεταφυτευθούν στη γλάστρα ή τον κήπο, αφού σιγουρευτούμε ότι οι θερμοκρασίες τη νύχτα δεν πέφτουν κάτω από 10° C και δεν υπάρχουν ανοιξιάτικοι παγετοί. Αν συμβαίνει κάτι τέτοιο, βγάζετε τα φυτά κατά τη διάρκεια της ημέρας και το βράδυ ξαναβάζετέ τα μέσα.

Μια απόσταση γύρω στα 25 με 45 εκατοστά μεταξύ των φυτών θεωρείται καλή. Η στέβια απαιτεί μικρές ποσότητες νερού, χαμηλή λίπανση, ενώ η συγκομιδή της είναι πολύ εύκολη. Ενώ μεγαλώνει το φυτό θα πρέπει και πάλι να προσέξουμε τόσο τις χαμηλές θερμοκρασίες όσο και τα υπερβολικά υψηλά επίπεδα υγρασίας στις ρίζες.

Το κομπόστ ή οποιαδήποτε οργανική λίπανση βελτιώνει την ποιότητα του εδάφους και βοηθά στην ανάπτυξη του φυτού. Ένα αχυρόστρωμα είναι επίσης καλή ιδέα για να κρατήσει την υγρασία του χώματος, αφού η στέβια έχει ρηχές ρίζες.

Η ανάπτυξη του φυτού είναι αργή στην αρχή, αλλά επιταχύνεται στα μέσα του καλοκαιριού. Σε γενικές γραμμές, η στέβια θα πρέπει να αντιμετωπίζεται όπως τα κηπευτικά. Φροντίστε να έχει άφθονο ήλιο. 

Οι σπόροι της στέβιας που δεν φυτεύονται μέσα σε μερικές εβδομάδες θα πρέπει να φυλάσσονται σε ένα αεροστεγές, γυάλινο βάζο, προστατευμένοι από φως, στο ψυγείο. 

  Συγκομιδή και αποξήρανση

Η καλύτερη περίοδος κοπής των φυτών είναι το διάστημα λίγο πριν από την άνθιση, που συμπίπτει σε χρονική περίοδο ογδόντα έως ογδόντα πέντε ημερών από τη μεταφύτευση. Συνήθως η καλύτερη εποχή είναι το φθινόπωρο, όταν αρχίζει η μέρα και μικραίνει.

Όταν έρθει ο χρόνος της συγκομιδής, η εύκολη τεχνική είναι να κόψετε τα κλαδιά με ένα κλαδευτήρι πριν πάρετε τα φύλλα. Για να επιβιώσουν τα φυτά σας το χειμώνα στην περίπτωση που τα έχετε έξω, προσπαθήστε να μην κόψετε τα κλαδιά τους πολύ κοντά. Του χρόνου είναι πιθανό ότι θα αποδώσουν περισσότερο, αλλά την επόμενη χρονιά θα πρέπει να τα αλλάξετε.

Συνήθως, τα φύλλα της στέβιας χρησιμοποιούνται αποξηραμένα, αλλά μπορείτε να πειραματιστείτε ακόμα και με φρέσκα φύλλα. Για να αποξηράνετε τα φύλλα του φυτού τοποθετήστε τα στον ήλιο περίπου για 12 ώρες. Όχι παραπάνω, γιατί μπορεί να μειώσει την περιεκτικότητα σε στεβιοσίδη του τελικού προϊόντος. Πολύ σημαντική είναι η καλή κυκλοφορία του αέρα κατά τη διαδικασία αυτή. Η αποξήρανση των φύλλων θα πρέπει να γίνεται αμέσως μετά τη συγκομιδή, αλλιώς τα φύλλα χάνουν την καλή τους ποιότητα, γιατί μειώνονται οι γλυκοζίτες. Τα αποξηραμένα φύλλα μπορείτε να τα διατηρήσετε για χρόνια πολύ καλά κλεισμένα σε γυάλινα βαζάκια και να τα αλέθετε κάθε φορά που χρειάζεται.

Η σύνθλιψη των αποξηραμένων φύλλων είναι το τελικό βήμα για την απελευθέρωση της γλυκαντικής δύναμης της στέβιας. Αυτό μπορεί να γίνει είτε με το χέρι είτε σε έναν μύλο του καφέ. Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε τα φρέσκα φύλλα ολόκληρα στο τσάι σας, τις σαλάτες ή τα ποτά σας.

 

Αγορά:
http://www.steviola.gr/ 
http://www.sweetestevia.gr (Η Sweete υπάρχει στα φαρμακεία)
https://wholefeast.papakishop.gr/p.Deligios-Stevia-2koutia.382257.html


http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CF%84%CE%AD%CE%B2%CE%B9%CE%B1
http://www.steviola.gr
http://stevia-gr.blogspot.gr/